Zmiany na rynku pracy w świetle Career Advisory
Jak skutecznie doradzić kandydatom lub pracownikom w rozwoju i zarządzaniu ich ścieżkami karier? Jako przedstawiciel działu HR, coach lub doradca kariery: jesteś na bieżąco ze zmianami rynku pracy i w związku z tym zaktualizowałeś swoje porady i wskazówki? Sprawdź, czy ta wiedza Ci się przyda!
Wyobraź sobie, że przychodzi do Ciebie kandydat, pracownik lub znajomy i prosi, byś pomógł mu znaleźć pracę. Zadaje Ci takie pytania:
- Czy rynek pracy w Polsce powrócił już do formy sprzed COVID-19? (W domyśle: czy to dobry moment na zmianę?)
- Czy moje dwukolumnowe CV, które wysyłam w odpowiedzi na ogłoszenia będzie prawidłowo odczytane przez ATS?
Czy tagowanie osób na LinkedIn w moim poście o szukaniu pracy zwiększa jego zasięg? - Czy mam sobie dodać do zdjęcia na LinkedIn ramkę „Open to work”?
- Do tej pory pracowałam przez 10 lat w marketingu. Do końca roku chcę znaleźć pracę w HR. Czy to jest realistyczna wizja?
- Czy to prawda, że w moim wieku (50+) będzie mi trudniej znaleźć pracę?
- Jestem CEO i szukam pracy. Czy powinnam bezpośrednio aplikować do firm poprzez kontakt z moim potencjalnym szefem? Czy nie wypada?
- Szukanie pracy przez własne kontakty (networking) jest najbardziej efektywnym kanałem, prawda?
#Obecna sytuacja na rynku pracy w czasie Covid-19
Zacznijmy od przeanalizowania obecnej sytuacji polskiego rynku pracy w kontekście liczby dostępnych ofert pracy (popyt na kandydatów) oraz obecnego poziomu bezrobocia (podaż). A zatem: czy rynek pracy w Polsce powrócił już do formy sprzed COVID-19? Odpowiedź na to pytanie nie jest oczywista. Wprawdzie od połowy kwietnia 2021 liczba ogłoszeń o pracę wykazywała tendencję wzrostową i była wyższa niż na początku pandemii, to od początku lipca mamy do czynienia ze znacznymi spadkami i odnotowujemy najniższe wyniki od początku naszych obserwacji (marzec 2020). Pocieszająca (lub nie) wiadomość: silna tendencja spadkowa występuje w całej Europie. Z obserwacji zmian w liczbie ogłoszeń na LinkedIn przez firmę Career Angels wiemy jednak, że żaden trend, zarówno pozytywny, jak i negatywny nie trwa wiecznie, a zeszłoroczne lipcowe spadki w Polsce zastąpił okres stabilizacji. Jeśli zaś chodzi o stopę bezrobocia, to mimo tego, że obecnie jest wyższa niż przed pandemią, to w ostatnich miesiącach (marzec-czerwiec) zmalała ona o 0,4 pp. Można więc powiedzieć, że polski rynek pracy wrócił prawdopodobnie do formy sprzed pandemii, a chwilami był nawet w lepszej sytuacji. Ostatnio zanotowane spadki mogą być sygnałem, że dużo firm i osób zwyczajnie poszło na urlop po 16 intensywnych miesiącach. Należy poczekać na wyniki za wrzesień.
#ATS
Kolejna sprawa, która stała się bardzo istotna na rynku pracy to ATS (z ang. Applicant Tracking System). To system rekrutacji elektronicznej, która skupia wszystkich kandydatów w jednym miejscu i w zależności od zaawansowania oprogramowania pozwala na szybsze filtrowanie i wybór najlepszych kandydatów. Najlepsze systemy mają moduł, który potrafi porównać życiorys do wymagań z ogłoszenia. ATS zrewolucjonizował pracę firm na całym świecie. Według JobScan 99% największych amerykańskich firm (tzw. Fortune500) korzysta z nich, ponieważ oszczędność czasu i pieniędzy skutecznie przekonują do zautomatyzowania procesów rekrutacyjnych. Dodatkowe ważne aspekty to fakt, że ATS wspierają obiektywne procesy rekrutacyjne przez zredukowanie elementów podatnych na dyskryminację. W konsekwencji w bardzo naturalny sposób zwiększa się czynnik „diversity” wśród kandydatów.
Niestety, zalety, które wprowadza ATS do firm wiążą się z większymi restrykcjami w sprawie CV dla kandydatów, ponieważ programy są na różnym poziomie zaawansowania: niektóre z nich nie rozpoznają treści umieszczonych w nagłówku lub stopce dokumentu, nie radzą sobie z tabelkami, kolumnami, aktywnymi linkami, zdjęciami itd. W związku z tym kandydat, który chce przejść przez filtr software’owy musi dostosować swój życiorys według restrykcyjnych zasad przed wgraniem go do ATS, np. data w odpowiednim formacie, standardowe wypunktowania i czcionki, rozwinięcie wszystkich skrótów, usunięcie grafik i tabel.
Kiedy dopracujemy już aspekt techniczny CV, należy dostosować jego treść do ogłoszenia, na które aplikujemy. Ale uwaga: nie należy wklejać całego ogłoszenia do CV, a jedynie używać najbardziej istotnych sformułowań przy opisie konkretnych obowiązków / sukcesów. ATS są bardzo wrażliwe na wszystkie oszustwa, które przyjdą nam na myśl. Niczego nie da nam powtarzanie słów kluczowych, używanie białego fontu, bądź właśnie kopiowanie treści ogłoszeń o pracę. Jedyne co możesz zrobić, to sprawnie rozlokować słowa kluczowe po całym swoim CV tak, aby dopasowanie do konkretnego ogłoszenia było jak największe. Łatwo uzyskać ten efekt, dodając sekcje takie jak „Umiejętności i kompetencje”, czy „Obszary specjalizacji”, do których wystarczy wkleić wymagane słowa kluczowe.
Kolejnym kluczowym narzędziem pomocnym w szukaniu pracy jest obecnie LinkedIn. Wiele osób zastanawia się jak skutecznie go wykorzystać. Duże kontrowersje wzbudziła np. ramka na zdjęcie: „Open to work” – wypada jej użyć, czy nie? Czy Dyrektor z ramką na profilu nie wygląda nieprofesjonalnie lub nawet desperacko? Firma Career Angels przeprowadziła ankietę w Polsce i w Europie wśród użytkowników LinkedIn średniego i wyższego szczebla. Wyniki jednoznacznie wskazują → 42% osób zagłosowało, że dodanie zielonej ramki do zdjęcia jest nieprofesjonalne. Cytując wypowiedź znajomego Konsultanta Executive Search sprzed kilku miesięcy: „Wiecie jak to jest. Kandydaci, którzy są zatrudnieni i nie poszukują aktywnie pracy, są najlepszymi kandydatami”. Nie chodzi o to, żeby kłamać, że nie jest się już zatrudnionym, ani żeby czuć się z tego powodu zażenowanym, ale nie ma też potrzeby tego reklamować.
Jak wykorzystać LinkedIn, żeby zwiększyć swoje szanse na znalezienie pracy poprzez aplikowanie na ogłoszenia o pracę? Należy koniecznie dostosować sekcję Umiejętności. Jeśli masz konto premium, wyszukaj ogłoszenia o pracę na Twoich potencjalnych stanowiskach i przeanalizuj je pod kątem wymaganych umiejętności oraz strategicznie dodaj je do swojego profilu. Możesz też poprosić grupę znajomych lub współpracowników, aby je potwierdzili. Wyszukaj też swoich konkurentów na dane stanowisko i zobacz, jakich umiejętności Ci brakuje. Jeśli możesz, uzupełnij je.
#Nowoczesne kanały poszukiwania pracy
Następna rzecz, nad którą warto się zastanowić jest to, jak długo obecnie trwa proces szukania pracy. Jego długość będzie zależeć m.in. od tego jak prosty / realistyczny jest Twój cel. Poziomy szukania pracy dzielimy na 3 kategorie: „standard” (tzw. „plug & play”: szukanie pracy zgodnie z doświadczeniem i kompetencjami), „medium” (szukanie pracy zgodnie z doświadczeniem, ale poza dotychczasową branżą) oraz „difficult” (poszukiwanie pracy w obszarze, w którym nie mamy doświadczenia; zmiana branży, kraju lub awans). W przypadku kategorii „standard” zalezienie pracy nie powinno zająć więcej niż 6 miesięcy. Kategoria „medium” to ok. 9 miesięcy. Jeśli chodzi o kategorię „difficult”, jak np. przejście z działu marketingu do HR, będzie to pomiędzy 12, a 24 miesiące. Oczywiście wszystko zależy też od tego, jak intensywnie i systematycznie podchodzimy do szukania pracy. Gdy nie jesteśmy konsekwentni i nie poświęcamy wystarczająco dużo czasu, nawet znalezienie pracy w kategorii „standard” może się przedłużyć.
Wiele dojrzałych kandydatów odnosi wrażenie, że mają nikłe szanse na znalezienie pracy. Dlaczego? Pracownik, który od kilku ostatnich lat nie był aktywnym kandydatem i zdecydował się na poszukanie pracy stanie przed wyzwaniem, ponieważ rynek pracy bardzo się zmienił. Można wręcz mówić o małej rewolucji m.in. przez technologię. W łatwy sposób można dojść do mylnego wniosku: „skoro do tej pory nie miałem problemów z szukaniem pracy, a teraz mam, to ze mną coś musi być nie tak.” A osobom 50+ łatwo dołożyć zdanie: „to pewnie przez mój wiek”. Należy pamiętać: kandydat w obecnych czasach stosując nowoczesne metody i narzędzia, musi włożyć mniej więcej 2-3 razy większy wysiłek w znalezienie pracy niż 5 czy 10 lat temu. Niezależnie od wieku. Dlaczego więc kandydaci 50+ odnoszą wrażenie, że nikt nie chce ich zatrudnić? Składa się na to dynamika rynku i mechanizmy oceny kandydata, a nie wiek. Wyobraź sobie, że Dyrektor Finansowy awansuje na stanowisko Prezesa. Po trzech latach wie, że bardziej się odnajduje na stanowisku kierowniczym, finansowym. Zaczyna więc szukać pracy na niższym (i mniej płatnym) niż obecnie piastowanym stanowisku. Rynek pracy wychodzi z założenia, że kandydat powinien szukać pracy na tym samym lub wyższym poziomie – też pod względem finansowym. Tutaj należy dodać: niezależnie od wieku. Wspomniany kandydat może mieć 55 lat albo i 38. Reakcja rynku będzie taka sama.
Nad czym jeszcze zastanawiają się kandydaci poruszający się obecnie po rynku pracy?
Który kanał poszukiwania jest najskuteczniejszy. Firma Career Angels wyróżnia cztery kanały poszukiwania pracy – aplikacja bezpośrednia, networking, kontakt z firmami rekrutacyjnymi oraz odpowiadanie na ogłoszenia o pracę. Dane, które zebrała w ciągu ostatnich 3 lat, pozwalają na przedstawienie średnich wyników efektywności każdego kanału poszukiwania pracy w przypadku doświadczonych managerów i członków kadry zarządzającej.
Aplikacja bezpośrednia jest najbardziej efektywna. Jej skuteczność wynosi średnio 43,33%. Polega na bezpośrednim kontakcie z minimum 75-90 decydentami (Twoimi potencjalnymi szefami, nie HR, chyba że, oczywiście, pracujesz w HR) w starannie wyselekcjonowanych przez Ciebie firmach. Kolejnym kanałem poszukiwania pracy jest networking z 27,33% skuteczności. Zrób ocenę swojej sieci kontaktów; skontaktuj się z osobami, które mogą Ci pomóc w szukaniu pracy, a konkretnie, którzy wiedzieliby, w których firmach potrzebują kogoś takiego jak Ty. Na kolejnym miejscu plasuje się odpowiadanie na ogłoszenia o pracę – 15,67% skuteczności. Aby upewnić, że ten kanał będzie przynosił efekty, zoptymalizuj swój profil na LinkedIn pod konkretne ogłoszenia o pracę (patrz #LinkedIn). Na ostatnim miejscu – kontakt z firmami rekrutacyjnymi, którego skuteczność wynosi 13,67%. Powinieneś skontaktować się z 30-50 headhunterami, którzy pasują do Twojej roli bądź specjalizacji.
Jaki jest natomiast najefektywniejszy sposób wykorzystania kanałów poszukiwania pracy? Działanie na wszystkich 4 kanałach równolegle – bez skupiania się na jednym z nich.
Career Advisory w obliczu zmian na rynku pracy
Podsumowując, jeśli wpływasz na karierę innych, czy to po stronie firmy jako rekruter, HR Business Partner, HR Dyrektor czy jako freelancer, coach, doradca kariery musisz wiedzieć, że w poszukiwaniu pracy czy zarządzaniu ścieżkami karier swoich pracowników, najważniejsza jest nowoczesna strategia. Bez niej, bez względu na kwalifikacje, czy wiek kandydata znalezienie nowego stanowiska będzie nieskuteczne. Skąd to wiadomo? Metodologia, którą dzieli się Career Angels opiera się nie na osobistej opinii i deklaracjach klientów, ale na danych liczbowych, które zbiera i analizuje od ponad 8 lat. Oprócz tego, dzięki kontaktom z ponad 5 tysiącami headhunterów i prawie 20 tysiącami decydentów firma posiada jeszcze głębszy wgląd w to, co dzieje się na rynku pracy. Dzięki temu wie, co naprawdę działa i, jak dostosować strategię poszukiwania pracy czy zarządzanie i rozwój ścieżek karier do zmieniających się trendów na rynku pracy.
Jeśli te informacje są dla Ciebie wartościowe i chcesz zostać wysoko cenionym specjalistą dynamicznie reagującym na zmiany na rynku pracy oraz posiadającym umiejętności niezbędne do prawidłowego i efektywnego świadczenia usług szeroko rozumianego doradztwa kariery, sprawdź program nowego kierunku studiów online “Zarządzanie rozwojem i zmianą ścieżki kariery – Career Advisory” w Akademii Leona Koźmińskiego, który powstał przy partnerstwie z firmą Career Angels.
Szczegóły programu: https://www.kozminski.edu.pl/en/node/5865
